Ἀριθμ. Πρωτ.: 300
ΠΟΙΜΑΝΤΟΡΙΚΗ ΕΓΚΥΚΛΙΟΣ
τοῦ ΣΕΒΑΣΜΙΩΤΑΤΟΥ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΟΥ
ΛΑΓΚΑΔΑ, ΛΗΤΗΣ & ΡΕΝΤΙΝΗΣ
κ.κ. ΠΛΑΤΩΝΟΣ
Ἐπί τῇ Ἑορτῇ τῆς Κοιμήσεως τῆς Θεοτόκου
Πρός τό Χριστεπώνυμον πλήρωμα
τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως Λαγκαδᾶ, Λητῆς καί Ρεντίνης
«Ἐν τῇ Γεννήσει τήν παρθενίαν ἐφύλαξας, ἐν τῇ κοιμήσει τόν κόσμον οὐ κατέλιπες Θεοτόκε· μετέστης πρός τήν ζωήν, μήτηρ ὑπάρχουσα τῆς ζωῆς καί ταῖς πρεσβεῖες ταῖς σαῖς λυτρουμένη, ἐκ θανάτου τάς ψυχᾶς ἡμῶν»
(Ἀπολυτίκιο τῆς Ἑορτῆς τῆς Κοιμήσεως τῆς Θεοτόκου).
Τέκνα ἡμῶν ἐν Κυρίῳ ἀγαπητά,
Ἀξιωνόμαστε γιά ἄλλη μία χρονιά νά ἑορτάσουμε, μέ τήν προσήκουσα λαμπρότητα τή Mεγάλη Θεομητορική Ἑορτή τῆς Κοιμήσεως τῆς Θεοτόκου καί Ἀειπαρθένου Μαρίας. Κατά τίς προηγηθεῖσες ἡμέρες τοῦ Αὐγούστου μέ τήν προσέλευσή μας στίς καθημερινές παρακλήσεις καταθέσαμε μέ θέρμη, ἐλπίδα καί πίστη τίς θλίψεις, τόν πόνο τῆς καρδιᾶς μας, τά αἰτήματα καί τίς ἀνάγκες μας στή Χάρη Της ἐνώπιον τῆς σεπτῆς εἰκόνας Της.
Ἡ Ἑορτή τῆς Κοιμήσεως τῆς Θεοτόκου ἐκφράζει τό ἀληθινό μεγαλεῖο τῆς Ὑπεραγίας Θεοτόκου. Στήν εἰκόνα τῆς Κοιμήσεώς Της βλέπουμε τήν Παναγία Μητέρα τοῦ Χριστοῦ νεκρή πάνω στήν κλίνη Της, ἐνῶ γύρω Της εἶναι παραταγμένοι οἱ ἅγιοι Ἀπόστολοι, συγκεντρωθέντες ἐκ τῶν περάτων τῆς Οἰκουμένης. Στό κέντρο εὑρίσκεται ὁ Ἰησοῦς Χριστός, κρατώντας στά χέρια Του τήν ψυχή τῆς Μητέρας του μέ μορφή νηπίου, συμβολική μορφή πού διατρανώνει τήν ἠθική καί ὀντολογική καθαρότητα τῆς Παναγίας, ἡ ὁποία στήν ὀρθόδοξη ὑμνολογία ἐγκωμιάζεται ἀφειδῶς ὡς «Ἄσπιλος, Ἀμόλυντος, Ἄφθορος, Ἄχραντος, Ἁγνή», καθώς εἶναι ἡ «Ὑψηλοτέρα τῶν Οὐρανῶν καί καθαρωτέρα λαμπηδόνων ἡλιακῶν».
Ἡ Ἱερά Παράδοσις ἀναφέρει ὅτι κατά τόν ἐνταφιασμό τῆς Παναγίας κατά Θεία Οἰκονομία ἀπουσίαζε ὁ Ἀπόστολος Θωμᾶς, ὁ ὁποῖος κατέφθασε τήν τρίτη ἡμέρα ἀπό τόν ἐνταφιασμό της καί ζήτησε νά τήν ἀποχαιρετίσει βλέποντάς την καί αὐτός κεκοιμημένη. Ὅταν, ὅμως, μέ ἄλλους Ἀποστόλους ἄνοιξαν τόν τάφο της γιά νά προσκυνήσει καί ὁ Θωμᾶς, παρατήρησαν ὅτι ἐκεῖ ὑπῆρχαν μόνο τά εὐωδιάζοντα νεκρικά ἐνδύματα τῆς Παναγίας ἀλλά τό ἄχραντο σῶμα Της ἀπουσίαζε. Τότε οἱ παρόντες συνειδητοποίησαν ὅτι ἡ Θεοτόκος, ὅπως ἀκριβῶς καί ὁ Υἱός της, ἀναστήθηκε καί ἀνελήφθη στόν Οὐρανό. Ἑπομένως, συνέβη Κοίμησις, Ἐνταφιασμός καί ἀκολούθησαν Ἀνάστασις-Μετάστασις-Ἀνάληψις εἰς Οὐρανούς τῆς Θεοτόκου.
Στό πρόσωπο τῆς Παναγίας νικήθηκαν πολλαπλῶς οἱ ὅροι τῆς φύσεως. Διότι ἡ Παναγία μας μέ τή συγκατάθεσή Της στό σωτήριο γιά τόν ἄνθρωπο σχέδιο τῆς Θείας Οἰκονομίας ἀνέτρεψε τήν ἀρχαία κατάρα τῆς Εὕας, ἡ ὁποία ὑπῆρξε ἡ μητέρα τῆς φθορᾶς καί τοῦ θανάτου. Ἔγινε ἡ δεύτερη Εὕα, ἡ Μητέρα τῆς ζωῆς καί τῆς ἀφθαρσίας, καθώς ἐκυοφόρησε τόν Υἱό καί Λόγο τοῦ Θεοῦ δίνοντάς του τήν ἀνθρώπινη φύση Του ἐκ τῶν ἁγνῶν καί παρθενικῶν αἱμάτων καί τῆς σαρκός Της. Αὐτό τό ὑπερφυές μυστήριο ἔρχεται νά ἀναιρέσει τή φθορά καί τόν θάνατο, πού εἶναι τό ἀποτέλεσμα καί ὁ καρπός τῆς ἁμαρτίας στή ζωή μας. Ἡ Παναγία μετέχει στήν καρποφορία τῆς ἀφθαρσίας γευόμενη πρώτη, ὅπως ἦταν δίκαιο, τήν ἀφθαρσία. Ἔτσι ἀκόμη καί κατά τόν τοκετό Της παρέμεινε Παρθένος, ὅπως καί μετά ἀπό αὐτόν σέ ὅλη Της τή ζωή. Γι’αὐτό Τήν τιμοῦμε ὡς Ἀειπάρθενο. Ἡ τελευτή Της δέν εἶναι θάνατος ἀλλά Κοίμησις. Τό σῶμα Της κατέβηκε προσωρινά στόν τάφο, ὅπως καί τοῦ Υἱοῦ της, ἀλλά δέν παρέμεινε ἐκεῖ οὔτε καί γνώρισε φυσική διαφθορά. Μεταβέβηκε στή Δόξα τοῦ Οὐρανοῦ καί ἐνθρονίστηκε ἐκ δεξιῶν τοῦ Ἀναστημένου Υἱοῦ της. Γι’αὐτό καί χαίρεται ὁ οὐράνιος κόσμος τῶν ἀγγέλων καί ἀγάλλεται ἡ Γῆ. Ὁ μεγάλος δογματολόγος Πατέρας τῆς Ἐκκλησίας μας, ὁ Ἰωάννης Δαμασκηνός, διακηρύσσει ὅτι ἡ Θεοτόκος εἶναι ὁ πρῶτος ἄνθρωπος πού θεώθηκε κατά χάριν καί ὁ μοναδικός πού ἀνῆλθε στή Βασιλεία τοῦ Θεοῦ πρίν ἀπό τήν τελική Κρίση. Ἀπό τήν περίοπτη θέση Της μᾶς σκέπει μαζί μέ τούς Ἀγγέλους. Θλίβεται γιά τίς πτώσεις καί τίς ἁμαρτίες μας καί χαίρεται γιά τή μετάνοια καί τήν ἀνακαίνισή μας. Ἡ Παναγία μας εἶναι, κατά τόν Φώτη Κόντογλου, «ἡ πικραμένη χαρά τῆς Ὀρθοδοξίας, τό χαροποιόν πένθος, ἡ χαρμολύπη, ὁ γλυκερός ποταμός τοῦ ἐλέους, ὁ χρυσοπλοκώτατος πύργος καί ἡ δωδεκάτειχος πόλις».
Ἡ Ἑορτή τῆς Κοιμήσεως τῆς Θεοτόκου εἶναι ἡμέρα χαρᾶς γιά τήν Ἐκκλησία καί λόγῳ τοῦ ἰσχυροῦ πρεσβευτικοῦ ρόλου τῆς Θεοτόκου, γεγονός πού τονίζουν οἱ ὕμνοι τοῦ μικροῦ καί τοῦ μεγάλου παρακλητικοῦ κανόνος τοῦ Δεκαπενταυγούστου. Οἱ ὕμνοι αὐτοί δέν εἶναι θρήνοι, ἀλλά ἀναδίδουν ἐλπίδα, βεβαιότητα, παρηγοριά, ἀγάπη καί ζωή. Στούς ὑπέροχους ὕμνους τῆς Ἑορτῆς τῆς Κοιμήσεως τῆς Θεοτόκου ὑμνοῦμε τήν ἁγιότητα καί τό μεγαλεῖο Της, εὐχαριστοῦμε τόν Θεό γιά τήν ἁγνότητα τῆς καρδιᾶς Της καί τή βαθύτατη πίστη Της, πού Τήν ὁδήγησε νά ἀφιερώσει τή ζωή Της στήν κοινωνία τῆς χάριτός Του. Ἑνώνουμε τή φωνή μας μέ τίς φωνές ὅλων τῶν γενεῶν τῆς θριαμβεύουσας Ἐκκλησίας, ἀποκαλῶντας Τήν εὐλογημένη. Μέ θέρμη ἀπευθυνόμαστε σέ Ἐκείνη, κράζοντας ἀπό τά βάθη τῆς ψυχῆς μας καί ζητώντας ἔλεος. Τήν ἀποκαλοῦμε πηγή εὐσπλαχνίας, καταφυγή καί σκέπη. Διακηρύσσουμε ὅτι Ἐκείνη εἶναι ἡ προστασία τῶν καταπιεσμένων, ἡ τροφή τῶν πεινασμένων, ἡ παρηγοριά τῶν ἀποξενωμένων καί δυστυχούντων, τό στήριγμα τῶν τυφλῶν, ἡ ἐπίσκεψη τῶν ἀσθενούντων καί ἡ βοήθεια τῶν ὀρφανῶν. Στίς ἀνάγκες μας Τῆς ζητοῦμε νά μᾶς βοηθήσει καί νά μᾶς ὁδηγήσει εὐσπλαχνικά στόν Σωτήρα Υἱό της γιά νά λάβουμε ἴαση καί σωτηρία. Ἡ ἀγάπη μας γιά τήν Παναγία καί ἡ βεβαιότητα μας γιά τήν πρεσβευτική Της προσφορά, ὡς ἔχουσα μητρική παρρησία ἐνώπιον τοῦ Υἰοῦ της, εἶναι πού μᾶς ὁδηγεῖ νά ψάλλουμε στήν 5η Ὠδή τοῦ Μικροῦ Παρακλητικοῦ Κανόνος: «Ἔμπλησον, Ἁγνή εὐφροσύνης τήν καρδίαν μου, τήν σήν ἀκήρατον διδοῦσα χαράν, τῆς εὐφροσύνης ἡ γεννήσασα τόν αἴτιον». Ἑπομένως ,ἡ Ἑορτή τῆς Κοιμήσεως τῆς Θεοτόκου εἶναι Ἑορτή ἀποδόσεως τιμῆς καί εὐλάβειας γιά τήν εὐλογημένη προσφορά τῆς Παναγίας μας στή σωτηρία τῆς ἀνθρωπότητας. Εἶναι ἡμέρα χαρᾶς καί πανηγύρεως, καί πολύ εὔστοχα στή λαϊκή μας παράδοση ἀποκαλεῖται «Πάσχα τοῦ Καλοκαιριοῦ».
Μιμούμενοι, σήμερα, οἱ ἀπανταχοῦ Χριστιανοί Ὀρθόδοξοι τούς ἁγίους Ἀποστόλους, οἱ ὁποῖοι τότε συγκεντρώθηκαν ἀπό τά πέρατα τοῦ κόσμου γιά νά κηδεύσουν τό ἄχραντο σῶμα τῆς Θεομήτορος, κατακλύζουμε τούς ἱερούς ναούς καί συγκεντρωνόμαστε γύρω ἀπό τή Χάρη Της γιά νά δοξάσουμε τόν Θεό, νά μεγαλύνουμε τήν Κοίμησή Της, νά ἐκζητήσουμε τήν εὐλογία καί τήν προστασία Της καί, ἐν τέλει, νά πανηγυρίσουμε κατά τόν τρόπο πού πανηγυρίζει ἡ Ἑλληνορθόδοξη Παράδοση τή μνήμη τῆς Ὑπεραγίας Θεοτόκου στό «Πάσχα τοῦ Καλοκαιριοῦ», τό ὁποῖο μᾶς παρέχει τήν ἐγγύηση ὅτι μᾶς ἀναμένουν καινούργιοι οὐρανοί καί καινούργια γῆ. Μέ τήν Κοίμηση καί τήν εἰς οὐρανούς μετάστασή Της ἡ Παναγία μᾶς δείχνει ὅτι ὁ θάνατος δέν εἶναι τό τέρμα, ἀλλά εἶναι ἡ μετάβαση πρός τήν ἀληθινή ζωή. Εἴθε οἱ καρδιές μας νά εἶναι πλήρεις ἀληθινῆς χαρᾶς ὡς πρόγευση τῆς εὐλογημένης καί αἰωνίου ζωῆς, τήν ὁποία προσδοκοῦμε νά ἔχουμε μέ τόν Κύριό μας, τήν Ὑπεραγία Θεοτόκο καί ὅλους τούς Ἁγίους.
Χρόνια πολλά καί εὐλογημένα εἰς ὅλους. Εἴθε ἡ Παναγία, πού εἶναι ἡ Προστάτις τοῦ εὐσεβοῦς Γένους μας, νά προστατεύει καί νά σκεπάζει τήν πατρίδα μας, τόν λαό μας, καί νά μᾶς στηρίζει ὅλως ἰδιαιτέρως στίς δύσκολες στιγμές πού διερχόμαστε σήμερα. ΧΡΟΝΙΑ ΠΟΛΛΑ!
Διάπυρος πρός τήν Ὑπεραγίαν Θεοτόκον Εὐχέτης
Ο ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗΣ
† ὁ Λαγκαδᾶ, Λητῆς καί Ρεντίνης Πλάτων
• Νά ἀναγνωσθῇ εὐκρινῶς ἐπ’ ἐκκλησίαις κατά τό Κοινωνικόν.-